(ផែនការក្បត់ប្រឆាំងព្រះពុទ្ធ និងសង្ឃភេទ)

មុនពេលព្រះពុទ្ធចូលមហាបរិនិព្វាន គឺអំឡុងពេលដែលព្រះអង្គមានព្រះជន្ម ៧៣ ព្រះវស្សា ទេវទត្ត (Devadatta) ជាប្អូនជីដូនមួយ ដែលមានចិត្តច្រណែនឈ្នានីសព្រះអង្គតាំងពីតូចដល់ធំ បានរៀបចំផែនការក្បត់ ដើម្បីបំបែកបំបាក់សមាគមពុទ្ធសាសនាព្រះអង្គឱ្យបែកខ្ញែកជាច្រើនផ្នែក គោលដៅ ដើម្បីចង់ផ្ចាញ់ផ្ចាលព្រះអង្គផង និងចង់ដណ្ដើមតួនាទីរបស់ព្រះសម្ពុទ្ធ ផង ។ ទេវទត្ដ គិតថា បើអាចដណ្ដើមតួនាទីជាមេដឹកនាំពុទ្ធសាសនាបាន ខ្លួនគេក៏អាចក្លាយជាព្រះពុទ្ធបានដែរ។ ដូច្នោះហើយ ទេវទត្ត ដែលតែងតែមានចិត្តក្ដៅក្រហាយ បានព្យាយាម លួងលោម អូសទាញ ព្រះសង្ឃ ឱ្យចាកចេញពីព្រះពុទ្ធ ដោយបានអះអាងថា ខ្លួនមាន “សីលបរិសុទ្ធ” ជាងព្រះពុទ្ធ ហើយបានស្នើបញ្ញត្តិវិន័យតឹងរឹងជាងព្រះសម្ពុទ្ធ រាប់សិបដង។

នៅក្នុង គម្ពីរវិសុទ្ធិមគ្គ (Visuddhimagga) ដែលនិពន្ធដោយ ព្រះមហាថេរពុទ្ធឃោស: (Buddhaghosa) នៅសតវត្សទី ៤ នៃគ្រិស្តសករាជ បានបង្ហាញសេចក្ដីលម្អិត ដែលនឹងសង្ខេបជូនដូចខាងក្រោមនេះ ទាក់ទងនឹងសំណើសូមបញ្ញត្តសិក្ខាបទថ្មី ពីសំណាក់ទេវទត្ដ ដូចជា៖

*ប្រើប្រាស់ស្បង់ជីពរ ដែលបានដេរភ្ជិត ពីក្រណាត់រហែក

*ស្លៀកពាក់តែត្រៃជីវរម្យ៉ាងគត់

*និមន្តបិណ្ឌបាតតែម្យ៉ាងគត់ មិនត្រូវទទួលការនិមន្តឱ្យឆាន់ចង្ហាន់តាមផ្ទះឡើយ

*មិនត្រូវរំលងផ្ទះណាមួយ នៅពេលនិមន្តបិណ្ឌបាតឡើយ

*ឆាន់ចង្ហាន់តែនៅលើកំណាត់សំពត់ក្រាលអង្គុយ ដែលខ្លួនបិណ្ឌបាតបានដោយខ្លួនឯង

*ឆាន់តែចង្ហាន់ដែលមានក្នុងបាត្ររបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះ

*ឆាន់តែត្រួយរុក្ខជាតិដុះក្នុងព្រៃ មិនឱ្យឆាន់សាច់ឡើយ

*មិនត្រូវទទួលភត្តាហារដទៃទៀតទាំងអស់

*រស់នៅទៀបគល់ឈើ និងនៅក្នុងព្រៃអស់មួយជីវិត មិនអាចនៅក្នុងកុដិ បានឡើយ

*គង់នៅកន្លែងតម្កល់សពឱ្យបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើបាន

*ត្រូវស្កប់ស្កល់ចំពោះទីកន្លែងស្នាក់នៅ ដែលខ្លួនរកឃើញ ខណៈបន្តនិមន្តត្រាច់រង្គាត់ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ

*សិងក្នុងឥរិយាបថអង្គុយ មិនត្រូវសិងដោយទម្រេតខ្លួនឡើយ។

ក្រោយពេលស្ដាប់ពាក្យស្នើសូមរបស់ទេវទត្ដរួចមក ព្រះពុទ្ធទ្រង់ត្រាស់ថា បើសិនជាភិក្ខុចង់គោរពតាមវិន័យបន្ថែមទាំងនេះ ក៏មិនមានបញ្ហាអ្វីដែរ។ ប៉ុន្តែវាមិនអាចប្រព្រឹត្តទៅបានទេ ក្នុងការតម្រូវឱ្យភិក្ខុគ្រប់អង្គមានកាតព្វកិច្ច អនុវត្តតាមវិន័យទាំងនេះ។

មានភិក្ខុជាច្រើន ដែលភិក្ខុទាំងនោះចូលមកបួស ដោយមានការជ្រោមជ្រែងពីព្រះបាទ អាជាតសត្ដុ (Ajatshatru) នៅក្នុងផែនការរបស់ទេវទត្ត ដើម្បីកៀរគរ យកធ្វើជាសាវ័កផ្ទាល់ខ្លួនឯងនាពេលក្រោយនោះ បានងើបឡើង ដើរចេញពីអារាមព្រះពុទ្ធ ទៅតាមទេវទត្តដើម្បីទៅបង្កើត និកាយផ្សេងមួយទៀតដែលគេជឿថាវាល្អបរិសុទ្ធជាង។

សព្វថ្ងៃ យើងអាចនឹងឮ ឬឃើញនៅមានសេសសល់ខ្លះៗ ក្រុមអ្នកបដិបត្តិសិក្ខាដ៏តឹងតែងនោះ ដែលគេហៅថា ពុទ្ធសាសនាមហាយាន។ ក្នុងលទ្ធិពួកមហាយាន ថ្វីត្បិតតែគេរឹតបន្ដឹងចំណុចខ្លះៗទាក់ទងនឹងចង្ហាន់ព្រះសង្ឃ (ឆាន់តែបន្លែ) មិនដើរបិណ្ឌបាត ហើយធ្វើកសិកម្មខ្លួនឯង ហាត់វិជ្ជាគុនហោះហើរដើរលើអាកាស ដើរលើទឹក សម្ដែងឫទ្ធានុភាពផ្សេងៗ ប៉ុន្តែ បែរជាធូរលុង ក្នុងចំណុចជាច្រើនផ្សេងទៀតទាក់ទងនឹងអភិសម្មាចារ្យ ទៅវិញ។

ទាញចេញពីរឿងរ៉ាវប្រវត្តិការណ៍ នៃការបំបែកសាសនាព្រះពុទ្ធ ពីក្រុមទេវទត្ដ បានបង្ហាញឱ្យយើងឃើញពីទឹកចិត្តមហាសប្បុរសធម៌របស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ដែលព្រះអង្គមិនយកទោសអូសដំណើរ ហើយយោគយល់អធ្យាស្រ័យខ្ពស់ និងតែងតែតម្កល់ផ្នត់គំនិតនៃការគោរពសិទ្ធិមនុស្សជាសាកល ជាអាទិភាព គ្រប់ពេលវេលា។

ព្រះសម្ពុទ្ធ បើកទូលាយជានិច្ច សម្រាប់អ្នកដែលចង់ដាក់ទណ្ឌកម្មខ្លួនឯង ប៉ុន្តែសិក្ខាបទនានាដែលព្រះអង្គដាក់បញ្ញត្តិ ក៏នៅតែមានសុពលភាពស្របច្បាប់ មិនទាស់ខុសឡើយ សម្រាប់ភិក្ខុណាដែលមិនចង់បួសក្នុងសម្ពាធដ៏តឹងតែងពេក។ ព្រោះព្រះអង្គឈ្វេងយល់ដោយព្រះបញ្ញាញាណ ត្រាស់ដឹងថា មានតែផ្លូវកណ្ដាលប៉ុណ្ណោះ ទើបអាចជួយសង្គ្រោះគ្នានិងគ្នាទៅវិញទៅមកបាន វាគឺជាធម៌ឧបេក្ខា។

ប៉ុន្តែ គួរសោកស្ដាយជាពន់ពេកណាស់ ដែលបច្ចុប្បន្ន មនុស្សមិនយល់ពីសាសនាព្រះអង្គ បានព្យាយាមបំបែក ក្រុមឱ្យទៅជាលទ្ធិផ្សេងៗ ដែលវាជាន់ដាន ចូលទៅក្នុងគន្លងចាស់របស់ពួកហិណ្ឌូ ដែលព្រះអង្គបានចាកចេញផុតទៅហើយ។ ហើយអ្វីដែលរឹតតែបង្កជាវិនាសកម្មធំឡើង នៅក្នុងសង្គម គឺបរិស័ទ មិនសូវគោរពព្រះធម៌ (Dhamma) ដែលមានចែងក្នុងគម្ពីរថេរវាទ ទេ បែរជាគោរពលើកតម្កើង បុគ្គលជាបព្វជិតដែលជាមេដឹកនាំលទ្ធិទៅវិញ។ បើយើងប្រៀបធៀបឱ្យងាយយល់ គឺ ប្រៀបដូចអ្នកជំងឺ ដែលមិនព្រមជឿជាក់លើថ្នាំពេទ្យឬរូបមន្តព្យាបាលជំងឺទេ តែនាំគ្នាជឿជាក់លើកេរ្តិ៍ឈ្មោះល្បីល្បាញរបស់បុគ្គលជាវេជ្ជបណ្ឌិតទៅវិញ។

តាមពិតរឿងនេះ ងាយយល់ណាស់ បើសិនជាពុទ្ធបរិស័ទព្រមលើកយកគម្ពីរព្រះធម៌ដើមរបស់ព្រះសក្យមុនី គោតម មកសិក្សាឈ្វេងយល់។ មេរៀនព្រះពុទ្ធ ជាមេរៀនសម្រាប់យើងអាចរស់នៅចុះសម្រុងនឹងជីវិតខ្លួនឯង ហើយវាល្អប្រសើរជាង មេរៀនចិត្តសាស្ត្រ របស់គ្រូពេទ្យចិត្តវិទ្យាសម័យនេះរាប់ពាន់ដង បើអ្នកយកវាមកបដិបត្តិក្នុងជីវិតពិតប្រចាំថ្ងៃ។

_______________

***ឆ្លៀតក្នុងបរិបទនេះដែរ ខ្ញុំសូមអនុញ្ញាតពន្យល់បន្ថែមត្រង់បញ្ញត្តិចុងក្រោយ ថាហេតុអ្វីបានជា ព្រះពុទ្ធ មិនហាមឃាត់ការឆាន់សាច់? មូលហេតុ ព្រោះថា ព្រះសង្ឃជាអ្នកទទួលអាហារពីសិទ្ធាជ្រះថ្លា ពីការបរិច្ចាគរបស់អ្នកស្រុកភូមិ ដូច្នេះ គេប្រគេនអ្វី ដាក់អ្វី ត្រូវតែឆាន់របស់នោះ មិនអាចរើសតាមចិត្តបានឡើយ។ បើកាលណា បង្គាប់បញ្ជាថាត្រូវរៀបបែបនេះ ឬបែបនោះ វានឹងក្លាយជាការរំខានដល់សិទ្ធិស្វ័យសម្រេចរបស់អ្នកម្ចាស់ទានទៅវិញ ហើយអាចប្រឈមនឹងគេលែងជ្រះថ្លាក្នុងការធ្វើទាន។

ម្យ៉ាងទៀត ព្រះពុទ្ធក៏បានពន្យល់ដែរថា គ្រប់យ៉ាងអាស្រ័យលើចេតនាចិត្តរបស់អ្នកឱ្យនិងអ្នកទទួល។ បើសង្ឃអង្គណា ទទួលចង្ហាន់ជាសាច់សត្វ ដែលចេញមកពីបំណងគិតទុកមុនថាចង់ឆាន់សាច់ ឬ មានចេតនាធ្វើឱ្យអ្នកម្ចាស់ទានបានដឹងខ្លួនជាមុនក្នុងការសម្លាប់សត្វដើម្បីរៀបចង្ហាន់ ព្រះសង្ឃនោះនឹងមានទោស។

__________

***ការពន្យល់បន្ថែមរបស់សាវ័កព្រះពុទ្ធសម័យបច្ចុប្បន្ន

ការទទួលទានបន្លែ ក៏មិនមែនមានន័យថា អាចគេចផុតពីការសម្លាប់ជីវិតសត្វនោះទេ។ ដើម្បីបានបន្លែ យកមកជាអាហារមនុស្សនៅតែគេចមិនផុតពីការសម្លាប់ជីវិត ដែលរួមមានដូចជា សត្វជន្លេនក្នុងដី សត្វល្អិតនានា ដែលត្រូវបានបំផ្លាញដោយថ្នាំពុល ។ល។ ហើយ ការទទួលបន្លែតែម្យ៉ាង មិនបានឆ្លុះបញ្ចាំងនូវសីលបរិសុទ្ធ ឬ គុណធម៌របស់មនុស្សនោះទេ ដរាបណា ចេតនាចិត្តរបស់គេនៅតែជាប់ជំពាក់ទៅនឹងអកុសលធម៌ផ្សេងៗ។ មិនថាជាអ្នកតមសាច់ ឬ មិនតម យើងត្រូវរស់នៅប្រកបដោយ សីល ជាប្រចាំ។

________

វិរិយា

See insights and ads

Boost post

All reactions:

3030