ចូវស៊ឺ ជាមេទព័ដ៏មានឈ្មោះល្បីល្បាញរបស់នគរចូវ។ គេមានកូនប្រុសម្នាក់ឈ្មោះ ចូវខ ដែលជាក្មេងចូលចិត្តអានសៀវភៅ ក្បួនតម្រាអំពីការធ្វើសឹកសង្រ្គាមជាខ្លាំង។

ចូវខ អាចអធិប្បាយអំពីការរៀបចំកងទ័ពសម្រាប់ការធ្វើសង្រ្គាមបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ សូម្បីតែពេលខ្លះ ឪពុករបស់គេក៏នឹកមិនឃើញដែរ។ ហេតុនេះហើយទើបបានជា ចូវខ គិតស្មានដោយខ្លួនឯងថា នៅលើលោកនេះ មិនមាននរណាអាចប្រៀបផ្ទឹមជាមួយខ្លួនបានឡើយ។

ទោះជាយ៉ាងណា ចូវស៊ឺ មិនដែលលើកសរសើរពីកូនរបស់ខ្លួនម្តងណាឡើយ ព្រមទាំងពោលដោយក្តីបារម្ភថា “នាពេលអនាគត បើនគរចូវមិនបានប្រគល់តំណែងមេទ័ពទៅឱ្យ ចូវខ ទេ នោះគឺជាប្រការល្អបំផុត និងបើនៅតែចចេស ប្រគល់ឱ្យ ចូវខ ទៅដឹកនាំកងទព័ គឺគេនោះហើយដែលជាអ្នកនាំក្តីវិនាសមកឱ្យនគរចូវ”។

កាលពីឆ្នាំ ២៦២ មុនគ្រិស្តសករាជ ពេលដែលកងទព័នគរឈិន លើកគ្នាវាយលុកមកលើនគរ ចូវ កងទព័ទាំងសងខាងបានប្រយុទ្ធតទល់ជាមួយគ្នានៅសមរភូមិ ឆាងភិង។

ពេលនោះ ចូវស៊ឺ បានទទួលអនិច្ចកម្មបាត់ទៅហើយ ឯ លិនសៀងយូ ដែលជាថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ក៏មានជំងឺជាទម្ងន់ផងដែរ។ នគរចូវបានបញ្ជូន លានប៉ ដែលជាមេទ័ពជើងចាស់ឱ្យទៅដឹកនាំការប្រយុទ្ធនោះ។

កាលពីដំបូងៗ កងទ័ពនគរចូវ ត្រូវបរាជយ័ជាបន្តបន្ទាប់ តែក្រោយមក លានប៉ បានផ្លាស់ប្តូរយុទ្ធសាស្រ្តថ្មី ដោយគ្រប់គ្រងកម្លាំងឱ្យនៅតែក្នុងមូលដ្ឋាន មិនឱ្យចេញប្រយុទ្ធអ្វីទាំងអស់។

សង្រ្គាមបានបន្លាយពេលរហូតដល់ទៅបីឆ្នាំ។ ក្នុងកងទ័ពរបស់នគរឈិន ចាប់ផ្តើមអស់ស្បៀងអាហារជាបណ្តើរៗ ព្រមទាំងបាក់ទឹកចិត្តមិនចង់ច្បាំងតទៅទៀត ទើបមេដឹកនាំរបស់គេ រិះរកវិធីប្រើសង្រ្គាមចិត្តសាស្រ្តម្តងវិញ។

គេបានបញ្ជូនមនុស្សរបស់ខ្លួនឱ្យបន្លំចូលទៅផ្សព្វផ្សាយពត៌មានក្នុងនគរចូវថា៖

 “នគរឈិន មិនខ្លាចអ្នកណាទាំងអស់ គេខ្លាចតែនៅពេលណាដែល ចូវខ មកធ្វើជាមេបញ្ជាការទ័ពប៉ុណ្ណោះ”។

ពេលដែលព័ត៌មាននេះបានលេចឮទៅដល់ព្រះបរមរាជវាំង ព្រះមហាក្សត្រ ស៊ាវឆឹង របស់នគរចូវ កំពុងតែព្រួយព្រះទ័យអំពីសឹកសង្រ្គាមដែលនៅរ៉ាំរ៉ៃទៅមុខមិនរួចស្រាប់ផងនោះ ព្រះអង្គក៏សម្រេចព្រះទ័យ ឱ្យ ចូវខ ទៅទទួលតំណែងជាមេទព័។

លិនសៀងយូ បានដំណឹងនេះ ក៏ប្រញាប់ប្រញាល់ទៅឃាត់ព្រះរាជាកុំប្រគល់តំណែងនេះឱ្យ ចូវខ ជាដាច់ខាត ឯម្តាយរបស់គេផ្ទាល់ក៏បានសរសេរជាសារលិខិតទៅឃាត់ព្រះរាជាពីរឿងនេះផងដែរ ប៉ុន្តែទោះបីជាយ៉ាងណា ព្រះអង្គមិនបានព្រះតម្រិះទៅលើពាក្យដាស់តឿនរបស់អ្នកណាទាំងអស់ ព្រះអង្គបានកោះហៅ លានប៉ ឱ្យត្រលប់មកវិញ ហើយទ្រង់តែងតាំង ចូវខ ជាមេទព័ក្នុងពេលនោះទៅ។

ពេលទៅដល់សមរភូមិ ចូវខ បានប្តូរយុទ្ធសាស្រ្តថ្មីជាបន្ទាន់។ គេរៀបចំកងកម្លាំងជាទ្រង់ទ្រាយធំភ្លាម បញ្ជាឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូរមុខតំណែង ប្តូរមេកើយ ធ្វើឱ្យមេបញ្ជាការម្នាក់ៗមានក្តីព្រួយបារម្ភរៀងៗខ្លួន។

កងទព័ឈិនស៊ើបដឹងសភាពការណ៍បែបនេះ ក៏បញ្ជូនកងកម្លាំងមួយកងពល ចូលមកវាយឆ្មក់ក្នុងពេលយប់ទៅលើបន្ទាយរបស់កងទ័ពចូវ។ ប្រយុទ្ធមិនបានយូរប៉ុន្មាន គេក៏ធ្វើជាចាញ់ នាំគ្នាដកថយដើម្បីធ្វើល្បិចបំបែកកងទ័ពនគរចូវ ជាពីរផ្នែក។ ចូវខ មិនដឹងពីល្បិចដែលគេធ្វើចាញ់ នឹកឃើញបានចិត្តក៏បញ្ជាកងកម្លាំងឱ្យដេញភ្លាម។

លុះតាមបានបន្តិច កងទ័ពឈិន ក៏នាំគ្នាទូងស្គរធ្វើជាសញ្ញាឱ្យកងកម្លាំងរបស់ខ្លួនដែលនៅត្រៀមចាំជាស្រេចចូលមកឡោមព័ទ្ធកាត់ផ្តាច់កងកម្លាំងរបស់នគរចូវជាពីរផ្នែក។

កងទ័ពរបស់ ចូវខ ត្រូវទ័ពនគរឈិនឡោមព័ទ្ធអស់រយ:ពេល៤០ថ្ងៃ ដាច់បាយ ដាច់ទឹក ស៊ីតែសម្បកឈើនិងឫសឈើ អស់ទាំងកម្លាំងកាយទាំងកម្លាំងចិត្ត។ ចូវខ យល់ឃើញថា បើទុកបណ្តោយឱ្យនៅក្នុងសភាពបែបនេះ គេច្បាស់ជាត្រូវដាច់ពោះស្លាប់ជាមិនខាន ហេតុនេះគេចាំបាច់ត្រូវតែប្រយុទ្ធវាយបំបែករនាំងហ៊ុមព័ទ្ធរបស់សត្រូវ តែមិនទាន់បានធ្វើអ្វីផង ទ័ពនគរឈិនក៏សម្រុកចូលមកវាយលុកមុនតែម្តង ទង់របស់សត្រូវបក់រវិចៗចេញពីគ្រប់ទិស។ ចូវខ ខ្លួនឯងក៏ត្រូវព្រួញស្លាប់នាពេលនោះ កងទ័ពនគរចូវ ចំនួន៤សែននាក់ ត្រូវបាក់ទ័ពរត់ខ្ចាត់ខ្ចាយអស់ទៅ។

ក្រោយពីនោះមក កងទ័ពនគរឈិន បានចូលមកឡោមព័ទ្ធជុំវិញតំបន់ ហានតាន ដែលជារាជធានីរបស់នគរចូវ តែក្រោយមក មហាក្សត្រ ស៊ិនលិនជិន នៃនគរវើយ បានលើកទ័ពមកជួយ ធ្វើឱ្យនគរចូវរួចផុតពីក្តីវិនាសអន្តរាយនាពេលនោះ។

(កត់ត្រានៅក្នុង ស៊ឺជី)

_________

ការធ្វើសង្រ្គាមលើក្រដាសរបស់ ចូវខ ដែលត្រូវទទួលបរាជយ័ ហើយអស់ទាំងជីវិតរបស់ខ្លួនទៀតនោះ គឺជាមេរៀនដ៏ជ្រាលជ្រៅ និងមានតម្លៃសម្រាប់មនុស្សយើងទូទៅ ដែលឆ្លុះបញ្ចាំងឱ្យឃើញអំពីគ្រោះថ្នាក់នៃលទ្ធិគម្ពីរនិយម និងសារ:សំខាន់នៃការចេះផ្សំបន្ស៊ីរវាងទ្រឹស្តី ជាមួយនឹងការអនុវត្តជាក់ស្តែងស្របនឹងការពិត។

មនុស្សរបៀបចូវខ ដែលពូកែតែខាងទ្រឹស្តីបែបនេះ ប្រសិនបើឱ្យអង្គុយព្រោកប្រាជ្ញតែក្នុងបន្ទប់ទទួលភ្ញៀវនោះ ប្រហែលជាមិនមានខូចខាតអ្វីធ្ងន់ធ្ងរប៉ុន្មានទេ តែដល់ឱ្យទៅធ្វើកិច្ចការធំៗពិតប្រាកដ វាជារឿងមួយផ្សេង។

ស្តេច ស៊ាវឆឹង សម្រេចព្រះទយ័ដោយខ្លួនព្រះអង្គឯង មិនព្រមជឿពាក្យដាស់តឿនរបស់អ្នកណា វិះតែនឹងអស់នគររបស់ខ្លួនឯង។

……………………………………..

ដកស្រង់ផ្ទាល់ពីសៀវភៅ “និទានប្រាជ្ញា” ភាគទី២, ទំព័រ ១១៦-១១៩

ប្រែសម្រួល និង រៀបរៀងដោយ គឹម ចាន់ណា